Znamię

Melanocyty (naevi melanocytici) to komórki dendrytyczne powstałe z neuroektodermy grzebienia nerwowego, migrujące z niego w trzecim miesiącu okresu płodowego. Zasiedlają skórę(naskórek), przydatki skóry, błony śluzowe (przewodu pokarmowego, oddechowego), srom, drogi moczowo-płciowe, opony mózgowe, ucho wewnętrzne, naczyniówkę, jagodówkę lub tęczówkę gałki ocznej. Najliczniej umiejscowione są w skórze między keratynocytami warstwy podstawnej naskórka. Cechują się owalnym lub gwieździstym kształtem oraz licznymi wypustkami cytoplazmatycznymi, które wnikają w głąb nabłonka wielowarstwowego płaskiego. Gęstość ich występowania w warstwie podstawnej naskórka wynosi 1000-2000 na 1 mm2. Syntetyzują melaninę, a nie mając możliwości jej gromadzenia przekazują barwnik sąsiadującym komórkom naskórka - keratynocytom. Rodzajem ich łagodnej proliferacji są znamiona melanocytowe - zmiany plamiste lub grudkowe o zabarwieniu podobnym do koloru skóry, niebieskim, brązowym lub czarnym.

Znamiona skórne - klinicznie zmiany o szaroniebieskim, sinym zabarwieniu i nieostrych brzegach.Melanocyty tych znamion kończą migrację w skórze właściwej nigdy nie osiągając naskórka.

-  występuje głównie u dzieci ras kolorowych ( Azjaci, Latynosi pow. 90 %). Zwykle zanika w ciągu 3-4 lat po urodzeniu, niekiedy może utrzymywać się do wieku średniego. Jest błękitnym lub szaroniebieskim przebarwieniem w okolicy krzyżowo ogonowej. Nie ulega złośliwej transformacji, leczenie nie jest konieczne.

-  zmiany barwnikowe ograniczone głównie do osób rasy azjatyckiej. Trzykrotnie częściej występują u kobiet. Pojawiają się tuż po urodzeniu lub w okresie dojrzewania i przemian hormonalnych.
Są niebieskawymi lub brązowymi plamami w okolicy skroniowej, oczodołowej, jarzmowej, czołowej skóry twarzy. Mogą obejmować twardówkę, spojówkę, rogówkę i siatkówkę oka, błonę śluzową nosa i ust. Są zmianami łagodnymi.

-  plamy niebieskawe lub brązowe zajmujące obszar nadobojczykowy, okolice łopatki i karku. Leczenie nie jest konieczne.

-  zazwyczaj pojedynczy, spoisty, niebieski guzek średnicy do 1 cm. Może umiejscawiać się w całej skórze.

- zmiany o mnogim charakterze często występujące u dzieci. Są niezależne od działania światła. Mogą być pierwszym etapem na drodze rozwoju znamienia melanocytowego. Zazwyczaj to mała, płaska, regularna, dobrze odgraniczona od otoczenia plama koloru brązowego wielkości ziarna soczewicy. Zalecana jest obserwacja, w przypadku podejrzenia przemiany złośliwej wycięcie diagnostyczne z weryfikacją histopatologiczną.

-  to łagodna, uwarunkowana genetycznie, lekko wyniosła, gładka lub nieznacznie brodawkowata zmiana barwnikowa. W postępowaniu zalecana jest obserwacja, w przypadku podejrzenia przemiany złośliwej usunięcie diagnostyczne.

- najczęściej to łagodny guzek o szerokiej podstawie i gładkiej powierzchni, nieznacznie wybarwiony lub o kolorze skóry zlokalizowany na twarzy. Znamię Unny

- mocno wybarwione, brodawkowate znamię zlokalizowane najczęściej na skórze tułowia. W przypadku podrażnień, urazu mechanicznego lub przy podejrzeniu przemiany złośliwej wskazane jest usunięcie zmiany.

- znamię częste u dzieci, jednak w 1 przypadków pojawia się po 30 roku życia. Jest łagodną zmianą o charakterze nabytym mogąca być powiązaną z innymi wrodzonymi zaburzeniami. Są to zazwyczaj pojedyncze guzki o gładkiej powierzchni i dobrze odgraniczonym brzegu, barwy czerwonej lub sinawej. Nie wykazują skłonności do rozpadu i odczynu zapalnego. Na powierzchni często pojawiają się liczne rozszerzone naczynia włosowate (teleangiektazje). Zmiany nie ulegają zezłośliwieniu. Z uwagi na podobieństwo do czerniaka wskazane jest diagnostyczne usunięcie zmiany ( z minimalnym marginesem tkanek zdrowych).

- powstają prawdopodobnie w wyniku zaburzenia migracji melanocytów z komórek grzebienia nerwowego w trakcie rozwoju embrionalnego. W większości przypadków mają charakter sporadyczny. Duże, zniekształcające znamiona pojawiają się z częstotliwością 1/5000-1/20000 urodzeń. Mają rozmiary od kilku milimetrów do rozmiarów obejmujących powierzchnię całej skóry. Mogą istnieć już w momencie narodzin lub pojawić się w okresie niemowlęcym. Większość z nich jest z terminalnym owłosieniem, ale spotykane są również zmiany nieowłosione. Obecność dużych znamion wrodzonych może być związana z występowaniem chorób i zespołów wrodzonych. Znamiona wrodzone podzielono w zależności od wielkości na małe ( do1.5 cm), średniej wielkości ( od 1.5 cm do 20 cm) oraz duże ( powyżej 20 cm). Znamiona duże są obarczone ok.6-15% ryzykiem przemiany nowotworowej - melanoma malignum : wskazana jest obserwacja .Leczenie zabiegowe obejmuje szereg technik zależnych od rozmiaru, budowy histologicznej czy lokalizacji zmian (dermabrazja, wycięcie chirurgiczne, usuwanie etapowe, zabiegi usunięcia połączone z zastosowaniem ekspanderów lub wolnych przeszczepów skóry, plastyki płatowe).

- łagodna zmiana barwnikowa uwarunkowana genetycznie. Jest plamą koloru kawy z mlekiem z licznymi nakrapianymi małymi plamkami. Znamię nie wymaga leczenia.

- znamię częste u osób młodych zazwyczaj jako pojedynczy wykwit na plecach. Wokół znamienia lub paru znamion powstaje obszar odbarwienia spowodowany autoimmunologicznym mechanizmem niszczenia melanocytów tworzących znamię. Często czynnikiem inicjującym jest oparzenie słoneczne. Z upływem czasu może zaniknąć całe znamię, a obszar odbarwienia w późniejszym okresie może ulec repigmentacji. Zmiany nie wymagają leczenia. Wskazana jest obserwacja, a w wypadku wątpliwości profilaktyczne usunięcie.

-  najczęściej płaskie, ciemne zmiany średnicy zwykle kilku-kilkunastu milimetrów zlokalizowane najczęściej na tułowiu. Charakteryzują się asymetrycznym kształtem, nieregularnym ograniczeniem, niejednorodną pigmentacją, zmienną dynamiką rozwoju. W niektórych przypadkach mogą posiadać obszary regresji lub obwodowego zaczerwienienia. W okresie pokwitania, ciąży lub przy nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne ich ilość zazwyczaj zwiększa się. Na bazie znamienia dysplastycznego może dojść do rozwoju czerniaka. Wskazana jest obserwacja poszerzona o badanie dermatoskopowe lub wideodermatoskopowe. Ważne są fotoprotekcja i samokontrola. W przypadku podejrzenia przemiany złośliwej konieczne jest wycięcie diagnostyczne znamienia.