Centrum Diagnostyki Znamion Barwnikowych

Terapia fotodynamiczna

Terapia fotodynamiczna ( photodynamic therapy – PDT ) jest metodą miejscowego, wybiórczego diagnozowania i leczenia nowotworów skóry oraz stanów przedrakowych za pomocą środków fotouczulających i światła o określonej długości fali. Jest jedyną metodą niszczącą nowotwór w sposób wysoce selektywny, bez uszkadzania zdrowych tkanek. Gwarantuje bardzo dobry efekt kosmetyczny w połączeniu ze skutecznością porównywalną z krioterapią czy tradycyjnym leczeniem chirurgicznym. Dotyczy to zwłaszcza raków skóry w tzw. trudnych lokalizacjach np. na powiekach, w ok. kąta oka, kąta nosa, skrzydełka nosa, na policzkach. Dzięki zastosowaniu PDT pacjent może uniknąć trudnych, często wieloetapowych operacji , nierzadko o okaleczającym charakterze.

Mechanizm działania środków fotouczulających:

Zmianę nowotworową pokrywamy środkiem zawierającym pochodną kwasu 5 – aminolewulinowego. Środek ten wnika do nowotworu i jest wchłaniany przez jego komórki.Tam wchodzi do cyklu przemian komórkowych i następuje wzmożona synteza protoporfiryn, które są naturalnym i endogennym środkiem fotouczulającym. Protoporfiryny akumulują się w komórkach nowotworowych w stężeniach znacznie większych niż w otaczających zdrowych tkankach. Po naświetleniu tak „przygotowanych” komórek światłem czerwonym (o długości fali 635 nm) następuje reakcja fotochemiczna, w rezultacie której wybiórczo giną komórki nowotworowe .
Środki fotouczulające mogą mieć zastosowanie diagnostyczne lub terapeutyczne.

PDT diagnostyczna :

- określa granice nowotworu przed leczeniem fotodynamicznym, operacją chirurgiczną lub krioterapią

- wyznacza miejsca do kontrolnej biopsji po terapii fotodynamicznej lub innych formach terapii - monitoruje efekty PDT w trakcie terapii powtarzalnej PDT terapeutyczna Zabieg PDT nie wymaga od pacjenta żadnego przygotowania. Jest zabiegiem ambulatoryjnym.

Poszczególne etapy zabiegu PDT :

1 . Aplikacja – nakładamy środek fotouczulający cienką warstwą na nowotwór i otaczającą tkankę. Substancje czynne przechodzą do skóry i penetrują obszar nowotworu wnikając o jego komórek.

2 . Akumulacja – na miejsce pokryte środkiem czynnym nakładamy opatrunek okluzyjny, chroniący     jednocześnie przed działaniem światła .Po kilku godzinach z dostarczonego substratu w komórkach     nowotworowych powstaje i kumuluje się protoporfiryna PpIX w stężeniach znacznie większych niż     w tkankach zdrowych.

3. Naświetlanie – po 3-4 godzinach obszar pokryty uprzednio maścią jest naświetl/any 8 – 10 min.     Naświetlając nowotwór światłem o dł. fali 635 nm powodujemy absorbcję energii przez PpIX oraz     rozpoczęcie reakcji wolnorodnikowej prowadzącej do śmierci komórki.

4. Tworzenie się rany – po zabiegu powstaje powierzchowna rana tylko w obszarze nowotworu.     Nowotwór ginie w wyniku wewnątrzkomórkowej fotochemicznej reakcji cytotoksycznej.
5. Gojenie – rana goi się w zależności od powierzchni od 7 dni do kilku tygodni. Organizm stopniowo resorbuje martwe tkanki uzupełniając ubytki pełnowartościową tkanką.
    Ostateczny efekt kosmetyczny po zagojeniu się rany jest bardzo dobry.

Leczenie fotodynamiczne ma zastosowanie w przypadku :

- rogowacenia słonecznego , świetlnego zapalenia warg
- choroby Bowena
- leukoplakii , erytroplakii
- raka podstawnokomórkowego skóry BCC
- raka kolczystokomórkowego skóry SCC
- rogowiaka kolczystokomórkowego
- choroby Pageta o lokalizacji poza gruczołem piersiowym
 oraz - trądzika opornego na inne formy terapii
- brodawek płaskich
- kłykcin kończystych